کودهای شیمیایی
کود به انگلیسی (manure) هر گونه مواد طبیعی یا غیر طبیعی که عموما بخاطر مواد مفیدی که در آن وجود دارد در کشاورزی برای تقویت خاک مزرعه از آن استفاده میکنند. برای آنکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود نباشد استفاده از کود بسیار مفید خواهد بود.
کودها به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند که عبارتند از کودهای معدنی، کودهای آلی (ارگانیک)، کودهای زیستی (بیولوژیک).
در این مقاله سعی داریم شما را با انواع کودهای شیمیایی آشنا کنیم:
موادی که دارای یک یا چند عنصر لازم برای رشد و نمو گیاهان باشند و در کارخانجات صنایع پتروشیمی ساخته میشوند، کودهای شیمیایی نامیده میشوند.
تولید این نوع کودها، در کشاورزی و ازدیاد تولید محصولات زراعی انقلابی را به وجود آورد. طی مرور زمان تولید این کودها رو به فزونی گذاشته و از آنجا که علاوه بر این که این کودها باعث ازدیاد محصول میگردد باید این راهم در نظر داشت که این کودها صدمات زیادی را به خاک، موجودات زنده و اکوسیستم وارد می نمایند.
کودهای شیمیایی به دو دسته که برخی جزء عناصر پر مصرف گیاه یا ماکرو المنت و برخی نیز جز عناصر کم مصرف گیاه (میکرو المنت) میباشد تقسیم میشوند.
عناصر پر مصرف (ماکرو): ازت- فسفر- پتاس- کلسیم- منیزیم
عناصر کم مصرف (میکرو): آهن- روی- منگنز- مس- بور
به کودهایی که مجموع عناصر فوق را باهم و به نسبت متناسب دارا باشد اصطلاحا کود کامل اطلاق میشود.
گیاهان مختلف بر حسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایش برگ و خاک به کودهای فوق نیازمند خواهد بود.
ترکیب شیمیایی و درصد خلوص کودهای مختلف حاوی یک عنصر، بسیار متفاوتند. این تفاوتها بر مورد مصرف، نحوه پخش، زمان کوددهی و اثر بخشی کودها تاثیر بسیار دارند. بنابراین شناخت کافی از انواع کودهای شیمیایی قبل از انتخاب و یا مصرف آنها ضرورت دارد.
1- کودهای نیتروژنی (ازت)
نیتروژن یکی از عناصر پر مصرف است که انجام بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیک و ساختمان بسیاری از ترکیبات گیاهی به حضور آن وابسته است.
نیتروژن به فرم نیترات (NO3-)، یون آمونیوم (NH4+) و اوره CO(NH2)2 قابل جذب گیاه است. بر این اساس کودهای نیتروژنی به سه گروه نیتراتی، آمونیومی و آمیدی (NH2) تقسیم بندی میشوند که از هر گروه انواع مختلفی در بازار وجود دارد که البته درصد نیتروژن خالص آنها متفاوت است.
الف) کودهای نیتراتی (NO3-): این کودها به عنوان کود اصلی (قبل از کاشت و همزمان با کاشت) و کود سرک (بعد از کاشت و شروع رشد فعال گیاه) در بیشتر خاک ها قابل استفاده هستند. از این گروه میتوان نیترات سدیم (محتوی 16 % نیتروژن خالص)، نیترات کلسیم (5/15%) و نیترات پتاسیم (13%) را برشمرد.
نیترات سدیم
نیترات کلسیم
نیترات پتاسیم
ب) کودهای آمیدی (NH2): اوره که رایج ترین کود نیتروژنی در کشاورزی ایران است و به علت شباهت ظاهری آن به دانه های شکر، کود شکری نامیده میشود، از جمله ترکیبات آلی است که به آسانی در آب حل و در خاک تجزیه میشود. از محلول اوره در محلول پاشی برگ گیاهان نیز استفاده میشود. درصد نیتروژن کود اوره 46% است و به آسانی از خاک شسته نمیشود. اوره برای تمام خاک ها مناسب است. کود اوره به عنوان کود اصلی قبل از کاشت مورد استفاده قرار میگیرد. اما به دلیل سهولت جذب، به صورت سرک (پس از کاشت) و محلول پاشی روی شاخ و برگ نیز به کار می رود.
کود اوره
