آفتاب گردان
.jpeg)
از کشت آفتاب گردان چه می دانید؟
آفتاب گردان با نام علمی Helianthus annuus یکی از مهم ترین گیاهان روغنی جهان است که منشا آن از آمریکای جنوبی می باشد.
کاشت
اولین اقدام قبل از کاشت این گیاه، عملیات خاک ورزی است که شامل یه سری اعمال مکانیکی می باشد که به منظور تهیه هرچه بهتر بستر خاک انجام می شود که باعث بهتر شدن ساختمان خاک، افزایش ظرفیت نگهدای آب در آن و افزایش قابلیت نفوذ ریشه به وسیله افزایش ازت و پتاسیم موجود در گیاه می شود. در شخم اولیه خاک به وسیله‌ی گاو آهن برگردان، گاو آهن دیسکی و یا قلمی لایه های سخت خاک خرد می شود و بقایای گیاهی با آن مخلوط می شود. در دومین مرحله شخم با استفاده از ادوات دیسک معمولی، کولتیواتور کلوخ ها خرد می شود و زمین را صاف می کند تا برای خاک شرایط مساعد جوانه زنی بذر را فراهم شود.
مناسب ترین زمان کاشت
در استان های گلستان و مازندران در شرایط دیم در مناطقی دشتی نیمه اول اسفند و در مناطق کوهستانی نیمه دوم فروردین است هم چنین در مناطق دشتی از ارقام گابور، مستر و لاکومکا و در مناطق کوهستانی از ارقام مستر و لاکومکا و پروگرس استفادا می شود و اما در مناطق سرد و معتدل سرد مثل آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه و ...بهترین زمان کاشت بیست فروردین تا پانزده خرداد می باشد.
میزان بذر مصرفی
برای ارقام داخلی بین ۶ تا ۸ کیلوگرم در هکتار و ارقام وارداتی ۴ تا ۵ کیلوگرم در هکتار می باشد. عمق مناسب این گیاه ۴ تا ۵ سانتی متر است و فاصله ردیف های کاشت برای داخلی ها ۵۰ سانتی متر و فاصله بین بوته روی ردیف ۳۰ سانتی متر است وبهترین تراکم ۶۶۰۰۰ بوته در هکتار را معرفی کرده اند.
میزان نور مورد نیاز
این دانه روغنی غالبا به عنوان یک گیاه بی تفاوت به طول روز خوانده می شود زیرا در طیف وسیعی از طول روزها گل می دهد. کشت این گیاه در دو نوع روغنی و آجیلی است که نوع روغنی آن در مقابل امراض و آفات مقاوم بوده و سوددهی آن بالاتر است. آفتاب گردان یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن بعد از سویا در مقام دوم می باشد.
کود مورد نیاز
۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم ازت خالص
۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم فسفر و پتاس خالص در هکتار نیاز دارد
آبیاری
استفاده از آبیاری بیشتر در طی دوره رشد باعث افزایش عملکرد بالائی تا حدود ۴ تن می شود. این گیاه در مناطق گرمسیر هر ۸ روز یک بار و در مناطق معتدله سرد هر ۱۰ روز یک بار انجام می شود. از زمان کاشت تا برداشت نیاز آبی آفتاب گردان حدود ۵ هزار متر مکعب است.
کنترل علف های هرز
به دو صورت مکانیکی و شیمیایی انجام می شود. در کنترل شیمیایی علف کش های تری فلورالین و پروفلورالین قبل از کاشت داده می شود. این علف کش ها بیشترین تاثیر را بر علف های هرز گندمیان و کم ترین اثر آن بر علف هرز دولپه ای است.
کنترل مکانیکی
در این روش کولتیواتور بیشترین اهمیت را دارد زیرا علف های هرز چند ساله را کنترل می کند.آفتاب گردان را می توان یک یا دو بار ترجیحا زمانی که ارتفاع بوته ها به حدود ۱۵ سانتی متر رسید کولتیواتور زد. این کار علف های هرز پنجه غازی را نابود می کند و به خاک جهت می دهد.
برداشت و انبار کردن
زمانی که رنگ پشت طبق این گیاه از سبز به زرد تغییر کند از نظر فیزیولوژیکی رسیده و آماده برداشت می باشد .برای کاهش ریزش زمان برداشت و خسارت پرندگان بسیاری از کشاورزان ترجیح می دهند که درصد رطوبتی آن زمانی که بین ۲۰ تا ۲۵ درصد است برداشت شود. دانه برداشت شده توسط کمباین را می توان بعدا در خشک کن، خشک کرد تا رطوبت آن به نه و نیم درصد برسد که در انبار سالم بماند برداشت علاوه بر کمباین با دست هم انجام می گیرد.
انبار کردن
برای ذخیره سازی سالم و مطمئن، رطوبت باید کمتر از ۹ درصد با ۴۰ درصد روغن باشد و در یک محل خنک نگه داری شود. نمونه های که درصد روغن آن بالاست باید میزان رطوبت شان کمتر باشد هم چنین برای کم کردن خطر حشرات انباری، اطمینان حاصل کنید که محل ذخیره دانه تمیز و عاری از باقی مانده دیگر گیاهان باشد. برای آفتاب گردان استفاده از هیچ نوع ماده شیمیایی توصیه نشده است.
فواید و خواص گل های آفتاب گردان برای زمین های کشاورزی
- تغذیه برای گرده افشانی : گلبرگ های بزرگ و بیرونی زنبورها را به خود جذب می کند و منبع ارزشمندی در شهد و گرده این گل است .
- درخشندگی بخشیدن و پرورش آسان
- سم زدایی خاک
-داربستی مناسب برای دیگر گیاهان
