کینوا خاویار گیاهی ایران

خاویار گیاهی ایران

قدمت این گیاه ارزشمند به ۵۰۰۰ سال می رسد. کینوا بومی کوه های آندو در بولیوی، شیلی و پرو است که مردم این مناطق از آن در رژیم غذایی خود استفاده می کنند به طوری که در سال ۲۰۰۳ بولیوی و پرو با تولید سهم ۸۸ درصدی جز بزرگترین صادرکنندگان بودند. این گیاه برای اولین بار در آمریکا کشت شد ولی در سال های اخیر علاوه بر آمریکا، آسیا، آفریقا و به خصوص کشورهای اروپایی آن را کشت کرده اند .

سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) سال ۲۰۱۳ را به عنوان سال جهانی کینوا اعلام کرد و هدف اصلی آن متمرکز کردن جهان بر ارزش غذایی و تنوع زیستی کینوا است.

کینوا از منظر گیاه شناسی به دلیل ترکیب غیر معمول و تعادل استثنایی آن بین روغن، پروتئین و چربی یک شبه غله نامیده می شود. این گیاه به خانواده اسفناج ها تعلق دارد .

در ایران کینوا در چهار منطقه ی سیستان و بلوچستان در ماه آبان، خوزستان در دهه دوم مهر، جنوب کرمان در اوایل مهر و در کرج نیمه مرداد ماه کشت می شود.

امروزه علاوه بر کشت کینوا تحقیقاتی در کارهای اصلاحی این دانه انجام می شود به منظور تولید این شبه غله همراه با پروتئین زیاد و ساپونین کم ( ترکیب سمی با طعم تلخ ) .

خاصیت کینوا

حاوی آنتی اکسیدان، مواد معدنی، اسیدهای چرب، ویتامین ها، آمینو اسیدها می باشد .

پروتئین بالای آن می تواند جای گزین گوشت حیوانی شود هم چنین به دلیل داشتن فیبر بالا باعث سیری طولانی می شود که سبب لاغری می شود .

آنتی اکسیدان موجود در کینوا خاصیت ضدالتهابی، ضدسرطانی دارد. هم چنین به دلیل نداشتن گلوتن برای افرادی که به گلوتن حساسیت دارند این دانه مفید است، در درمان بیماری های گوارشی، دیابت نوع دو، تسکین دردهای میگرنی کارآمد است. هضم راحت و کالری کمتر باعث شده در دهه های اخیر جای گزین مناسبی برای برنج و گندم شود .

کاشت کینوا

دارای سه مرحله کاشت، داشت، برداشت است

کاشت: این گیاه به رشد در شرایط سخت مشهور است یکی از بهترین گزینه ها برای بیابان زدایی محسوب می شود. در اقلیم سرد و خشک کشت می شود، در مرحله ی جوانه زنی بایستی در معرض آب و هوای خنک قرار گیرد به دمای ۷ تا ۱۰ درجه نیاز دارد هم چنین در صورت تامین رطوبت بعد از ۲۴ ساعت جوانه زنی رخ می دهد، برای حصول جوانه زنی به سرما دادن به مدت یک هفته نیاز است.خاک مناسب کشت این دانه لومی - شنی است که محدوده ی PH آن بین ۶ تا ۸/۵ است.کینوا را می توان به روش های ردیفی، مخلوط، دست پاش، کپه ای و ... کشت کرد .

داشت : بررسی عوامل زیستی گیاه از قبیل آبیاری، کوددهی، کنترل آفات و امراض

آبیاری: ۵ تا ۷ مرتبه در طول دوره .نسبت به کم آبی مقاوم است. آبیاری بیش از حد موجب نازکی و طویل شدن ساقه می شود. در بعضی از تحقیقات انجام شده میزان آب مصرفی سالیانه را ۲۵۰ تا ۲۸۰ میلی متر گزارش کرده اند. تعداد آبیاری در مناطق مختلف متفاوت است که این بستگی به طول دوره رشد، وضعیت بارندگی و بافت خاک دارد .

آفات و امراض: کرم برگ خوار، کرم طوق دار، لوپر، آفات شپ پره کلم،  سفیدک و موزاییک

برای کنترل افات باید در دو نوبت ۸ و ۱۵ روز سم پاشی صورت گیرد .

برداشت: به صورت دستی یا مکانیزه برداشت می شود در روش سنتی ساقه های گل دار در محل سایه آفتاب پهن و خشک می شوند و پس از چند روز کوبیده و جداسازی بذر انجام می شود .

کینوا را می توان در کتکلت، کوفته، سالاد، سوپ استفاده نمود .