ریحان
.jpeg)
ریحان
گیاه شناسی
ریحان عضو خانواده lamiaceae است که به خاطر برگ هایش به عنوان سبزی خوراکی کشت می شود. ریحان واریته های زیادی دارد که رایج ترین آن ها ریحان شیرین است. این گیاه بسته به نوع واریته، محیط کشت و مراقبت های بعد از آن هم به صورت یک ساله و هم چند ساله کشت می شود هم چنین بسته به نوع گیاه بین ۳۰ تا ۱۳۰ سانتی متر رشد می کند.
خواص ریحان
برگ ریحان ترکیبات شیمیایی گیاهی قابل توجهی دارد که از بیماری های دیابت، سرطان، دردهای قاعدگی، بیماری های عصبی جلوگیری می کند و یکی از بهترین منابع مواد مغذی ضروری، معدنی و ویتامین هاست. این گیاه کالری بسیار کمی دارد و فاقد چربی می باشد هم چنین دارای سطح بالایی از بتاکاروتن، ویتامین A K، پتاسیم و منگنز می باشد.
نیازهای اکولوژیکی
گرما از شرایط اساسی برای رشد ریحان است این گیاه نسبت به سرما بسیار حساس است و باعث از بین رفتن آن می شود. ریحان برای رشد مطلوب روزانه به ۶ تا ۸ ساعت نور نیاز دارد هم چنین در خاک های حاصلخیز، مرطوب که زهکشی مناسبی دارند به خوبی رشد می کند.
کاشت
بذرهای ریحان باید ۶ تا ۸ هفته قبل از کاشت در زمین اصلی در گلخانه کاشته شوند در ابتدا این بذرهای استریل باید در معرض سرما قرار بگیرند تا آماده جوانه زنی شوند و مدتی در گلخانه با دمای ۱۵.۵ تا ۲۷ درجه سانتی گراد بمانند تا نشاء ها آماده انتقال به زمین اصلی باشند. به طور تقریبی ۲ هفته قبل از آخرین یخبندان نشاء به صورت خطی به فاصله ۳۰ سانتی متر از هم زمانی که فاصله ردیف ها ۴۵ سانتی متر باشند کاشته می شوند. هم‌چنین حذف جوانه انتهایی بعد از کاشت باعث می شود رشد شاخه های جانبی زیاد شود و محصول بیشتری تولید شود.
داشت
آبیاری : ریحان به آبیاری متوسط و مستمر نیاز دارد. این گیاه به بی آبی مقاوم نیست در صورتی که رطوبت کم باشد محصول کمتری تولید می شود و هم چنین آفات به گیاه حمله می کنند. از زمان کاشت تا برداشت محصول ریحان به ۵۰۰ تا ۵۵۰ میلی متر آب نیاز دارد اگر رطوبت گیاه افزایش یابد بیماری ها رشد می کنند و جذب مواد توسط گیاه دشوار می شود.
کوددهی : این گیاه به میزان متوسطی کود احتیاج دارد در صورتی که خاک فقیر باشد قبل از کاشت در مرحله آماده سازی زمین به خاک ۲۰ تن کود دامی کاملا پوسیده تزریق می شود. بهترین نوع کود شیمیایی، کودهای مایع به نسبت یکسان ازت ، فسفر، پتاس و سایر مواد معدنی می باشد.
- مالچ : بعد از کاشت برای حفظ رطوبت خاک و کنترل علف هرز به اطراف گیاه مالچ اضافه می شود این کار باعث می شود همیشه گیاه تازه بماند و از افت کیفیت آن جلوگیری می کند.
امراض و آفات ریحان
-کپک خاکستری :یکی از شایع ترین بیماری های ریحان است که به صورت کپک متراکم و تیره رنگ روی ساقه، برگ و سایر قسمت های گیاه ظاهر می شود و باعث ریزش برگ های آلوده می شود. از جمله شرایط زیستی مطلوب برای این کپک رطوبت بالا و ضعف گردش هوا می باشد که با تمیز کردن مزرعه، نابودی گیاهان آلوده و آبیاری مناسب می توان تا حدی از شیوع آن جلوگیری کرد.
-پژمردگی فوزاریومی : علائم این بیماری توقف رشد، مرگ گیاه و تغییر رنگ برگ ها می باشد قارچ عامل این بیماری در شرایط گرم و مرطوب رشد بیشتری دارد و باعث گسترش بیماری می شود که با استفاده از بذر سالم و کشت متناوب می توان از بروز این بیماری تا حدودی جلوگیری کرد.
- سفیدک دروغی : تغییر رنگ برگ ها و ظهور لکه های قهوه ای تا سیاه از علائم این بیماری می باشد که با کاشت واریته های مقاوم، استفاده از قارچ کش و آبیاری مناسب می توان این بیماری را کنترل کرد.
-پوسیدگی ریشه : علائم این بیماری شامل جوانه نزدن بذرها، قهوه ای شدن و خشک شدن ساقه و ریشه است که برای کنترل بیماری توصیه می شود که از بذرها استریل شده استفاده شود هم چنین خاک دارای زهکشی و سلامت خوبی باشد.
- سوسک ژاپنی، شته، مگس مینو، تریپس، مگس سفید و ملخ از آفات ریحان هستند که انواعی از آن ها صدمات زیادی به گیاه می زند.
برداشت
هنگامی که گیاه به ارتفاع ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر رسید می توان برداشت برگ ها را شروع کرد باید مراقب بود که برداشت ریحان از فاصله شش تا هشت سانتی متری از سطح زمین انجام شود در غیر این صورت برداشت از کف موجب از بین رفتن گیاه می شود.
هم‌چنین‌در هر بار برداشت باید ۲ برگ روی ساقه باقی بماند و هم زمان نوک گیاه زده شود، پس بر حسب شرایط آب و هوایی می توان ۲ یا ۳ بار تا قبل از شروع فصل سرما برداشت را در اوایل صبح انجام داد.
