فشردگی خاک و راه های کاهش آن
مقدمه
حدود نیمی از خاک از مواد آلی و معدنی شامل شن، ماسه، سیلت و رس تشکیل شده است و نیمی دیگر از خلل و فرج .این ذرات تشکیل دهنده، توسط خلل و فرج خاک محاصره شده اند. این فضای باز، در واقع آب و هوا را در خود نگه می دارد و به گیاه منتقل می کند.
فضاهای بین ذرات خاک در خاک اشباع توسط آب، در خاک خشک توسط هوا و در خاک مرطوب توسط هر دو پر شده است.
فشردگی خاک چیست؟
در فشردگی، ذرات خاک به هم فشرده و نزدیک می شوند، به طوری که باعث کاهش حجم فضای باز می شود. بنابراین، ورود آب و هوا را دچار مشکل می کند.
آب موجود در خاک عامل مهمی در میزان فشردگی خاک است در واقع یک خاک خشک به دلیل اصطکاک بین ذرات به آسانی فشرده نمی شود. به طور کلی هر چه قدر آب موجود در خاک افزایش پیدا کند، فشردگی نیز بیشتر می شود.
این تراکم و فشردگی خاک می تواند از روش های مختلف مانند استفاده از ابزارهای خاک ورزی، ماشین آلات سنگین، عابران پیاده، عبور حیوانات و خردشدن طبیعی خاک ایجاد شود.
بافت خاک تاثیر زیادی در میزان فشردگی خاک دارد.
· خاک های یکنواخت در مقایسه با خاک های غیریکنواخت کمتر فشرده می شوند.
· خاک های سنگین مانند لومی و رسی به میزان بیشتری فشرده می شوند .
علاوه بر بافت خاک ساختمان خاک نیز نقش موثری در ایجاد فشردگی خاک دارد. خاک هایی که مواد آلی زیادی دارند در مقابل فشردگی مقاوم می باشند.
یکی از مشکلات موجود در حیطه ی کشاورزی فشردگی خاک می باشد .فشردگی نامطلوب خاک، حرکت آب و هوا در خاک را محدود می کند. در نتیجه، باعث ایجاد تنش در رشد گیاه می شود .
این فرآیند از جوانه زنی بذر و رشد نهال ها جلوگیری می کند و به طور کلی باعث کاهش عملکرد محصول می شود.
فشردگی خاک همچنین، باعث تغییر در میزان هورمون های گیاهی مانند اتیلن و آبسیزیک اسید می گردد.
