قارچ صدفی یا دکمه ای
قارچ بخورید تا جوان بمانید !
قارچ ها موجودات شگفت انگیزی هستند که در دسته ی یوکاریوت ها قرار دارند اما جز گروه گیاهان نمی باشند. قارچ ها همگی هتروتروف (مصرف کننده) هستند و برای رشد و تکثیر به ترکیبات آلی نیاز دارند این دسته بر خلاف گیاهان فتوسنتزی انجام نمی دهند. تا به امروز ۳۸ هزار نوع قارچ شناسایی شده است که بر اساس مشخصات ظاهری مثل اندازه، رنگ، شکل در دسته های مختلف جای می گیرند.
اکثر قارچ ها ساپروفیت هستند در خاک و آب زندگی می کنند و باعث نابودی بقایای گیاهی و جانوری می شوند و در تجزیه مواد و گردش عناصر نقش دارند. این نوع عملکردی قارچ به باکتری ها شباهت بسیار دارد.
این گروه از یوکاریوت ها از هیف تشکیل شده اند که ساختار هیف در انواع قارچ ها متفاوت است. نحوه ی تولید مثل به دو صورت جنسی و غیر جنسی در آن ها دیده می شود.
سلسه ی قارچ ها به دو دسته ی کاذب و حقیقی تقسیم بندی می شود که حقیقی شامل زیگومیکوتا، آسکومیتیست ها، بازیدیومیت ها ( قارچ خوراکی ) و دئوترومیست ها است.
در تقسیم بندی غیر علمی قارچ ها، در چهار دسته ی دارویی، سمی، خوراکی و صنعتی قرار می گیرند.
قارچ منبع غنی از مواد معدنی مثل کلسیم، روی، فسفر، مس، پتاسیم، آهن است.کلسیم موجود به استحکام استخوان ها کمک می کند.یکی از دلایل سفیدی مو کاهش مس در بدن است که قارچ یکی از منابع غنی از این عنصر است.
در ۱۰۰ گرم قارچ ۳۸ کالری انرژی وجود دارد به کسانی که قصد لاغری دارند توصیه می شود که قارچ بخورند، کربوهیدرات پایین در قارچ باعث می شود سیری کاذب به وجود آید که باعث لاغری و حفظ تناسب وزن می شود.
قارچ های حاوی پروتئین، ویتامین ب، سی، دی است که هر کدام نقش بسیار مهمی ایفا می کند.
یکی از راه های حصول اطمینان برای سالم بودن قارچ این است که کمی نمک روی قارچ بریزید اگر رنگ آن سیاه شد سالم است و اگر زرد دچار فساد می باشد.
قارچ به دلیل داشتن طبیعت سرد و تر اگر بیش از حد مصرف شود باعث ناراحتی شکم و معده می شود هم چنین از عارضه های دیگر پر مصرفی می توان به خستگی مفرط، حواس پرتی، آلرژی پوستی، سردرد و سرگیجه اشاره کرد .
قارچ های سمی ( وحشی )
شناسایی قارچ سمی از خوراکی در طبیعت کار سختی است به همین علت به تجربه و تخصص بسیاری نیاز است. این قارچ چون در مکان های آلوده رشد می کنند و فلزات سنگین مثل جیوه در خود انباشت می کنند باعث مسمومیت و گاهی مرگ می شوند از انواع آن قارچ قاتل است که باعث مرگ می شود .
قارچ صنعتی
امروزه در صنعت از قارچ های توهم زا یا جادوگر برای تولید مواد مخدر استفاده می شود که مصرف آن باعث اختلالات عصبی و تهوع می شود .
انواع قارچ خوراکی صدفی، دکمه ای، شیتاکه در ایران کشت می شود.
کشت قارچ
محیط مناسب برای این کار محیط تاریک و مرطوب است البته در محیط های مرطوب امکان رشد انگل و کپک وجود دارد به همین دلیل باید محیط و بستر کشت استریل و ضدعفونی شود.
بذرهای قارچ را انتخاب می کنیم و در بستر مناسب کشت می کنیم برای جلوگیری از آلودگی بذرها می توان از پلاستیک های قیفی ضخیم استفاده کرد. بذرها باید به مدت دو هفته در دمای ۲۱ درجه سانتی گراد باشد تا مسیلیوم های سفید رشد کنند اکر دما بیش از ۲۱ درجه باشد اسپورها از بین می روند. بعد از رشد مسیلیوم ها دما بین ۵ تا ۸ درجه کاهش یابد .در این جا باید خاک یا کود گیاهی روی بستر ریخته شود تا مسیلیوم ها آسیب نبینند. بعد از آن یک لایه ی مرطوب و نازک روی سطح خاک و کود قرار می گیرد، حداقل به مدت ۱۰ روز باید سطح خاک مرطوب نگه داشته شود. در انتهای ۱۰ روز خاک و کود مجددا اضافه می شود، بعد از چند روز کلاهک های قارچ شروع به رشد می کنند.
برداشت قارچ
هنگامی که رشد قارچ تکمیل شد باید قارچ هایی که رسیده اند را جمع کرد .قارچ هایی که زودتر از موعد چیده شوند ارزش غذایی ندارند. افزایش وزن قارچ بستگی به جذب آب در مرحله ی آبدهی دارد. برداشت محصول در هر ۲ تا ۴ روز انجام می شود هم چنین این فرایند توسط دست انجام می شود. بایستی توجه داشت در صورت آلودگی دستان برداشت کننده بیماری در قارچ به وجود می آید.
بیماری های قارچ
لکه باکتریایی یا لکه قهوه ای قارچ های خوراکی
لکه باکتریایی هم‌اکنون از مهم ترین بیماری قارچ ها می باشد که می تواند خسارت جدی را به تولید کنندگان وارد سازد. علائم این بیماری وقتی که قارچ تازه سر از خاک بر آورده و قطر آن کمتر از ۱۰ میلی متر است ظاهر می شود. در ابتدای آلودگی علائم به صورت لکه های زرد رنگ است اما بعد از مدتی تغییر رنگ داده و به قهوه ای شکلاتی می رسد. این باکتری به راحتی توسط دستان کارگران در موقع برداشت محصول، در هنگام آبدهی، کمپوست مصرفی، در بذر و آلودگی محیط منتقل می شود که شدت گسترش آن وابسته به دو فاکتور رطوبت و دما است.
برای پرورش قارچ در سالن های بزرگ و مدرن به وسایلی نظیر کولر و خنک کننده ی قوی، دستگاه رطوبت ساز، رطوبت‌سنج، دما سنج، فن های ورودی و خروجی هوا، هیترهای قوی، شیر آب برای شست و شو نیاز است.
