کشاورزی در استان زنجان

استان زنجان یکی از استان های واقع در ناحیه شمال غربی ایران است. مرکز این استان شهرستان زنجان می باشد.

استان زنجان مساحتی معادل ۲۱۷۷۳ کیلومتر مربع دارد و دارای هشت شهرستان شامل ابهر، خدابنده، زنجان، خرم دره، ماه نشان، سلطانیه، طارم و ایجرود است.

این استان، یکی از استان های پر آب ایران می باشد و به سبب نواحی کوهستانی متعدد رودهای دائمی و فصلی، چشمه های متعدد و سفره های آب زیرزمینی دارد.

استان زنجان به طور مجموع ۸۳۳۰۰۰ هکتار از اراضی کشور را به خود اختصاص داده است که حدود ۵ درصد از اراضی کشاورزی ایران است.

۵۱۰۰۰۰ هکتار از این ارضی، تحت کشت محصولات مختلف قرار می گیرد که از این میان ۴۴۰۰۰۰ هکتار اراضی استان به انواع محصولات زراعی، سبزی و صیفی متعلق است و ۷۰۰۰۰ هکتار آن به باغات متعلق می باشد.

آب و هوا 

استان زنجان دارای آب و هوای معتدل تا کوهستانی و چهارفصل است که مکانی مناسب برای توسعه کشاورزی فراهم کرده است.

در نواحی مرکزی تا جنوبی این استان دشت های وسیعی دیده می شود که آب وهوایی معتدل دارد.

از طرفی دیگر شمال شرق و غرب استان زنجان توسط رشته کوه های البرز و زاگرس احاطه شده است و آب وهوایی کوهستانی دارد.

دما 

طبق آمار ثبت شده، میانگین دمای استان زنجان برای کلیه نواحی بین ۲۹- تا ۴۰ درجه گزارش شده است.

کشت ۶۸ نوع محصول زراعی و ۲۱ نوع محصول باغی استان زنجان را به قطب تولید محصولات کشاورزی در ایران تبدیل کرده است.

عمده ترین محصولات کشاورزی این استان گندم، سیب زمینی، جو، نباتات علوفه ای، پیاز، زیتون، انگور، سیب درختی و گوجه فرنگی است .

استان زنجان از نظر تولید انگور و سیب درختی در رتبه هفتم و از نظر تولید زیتون در رتبه اول قرار دارد.

شهرستان های استان زنجان 

شهرستان خدابنده 

این شهرستان ۳.۱ اراضی زیر کشت محصولات زراعی استان را به خود اختصاص داده است و از نظر سطح زیر کشت و میزان تولید رتبه اول را دارد.

همچنین شهرستان خدابنده با تولید ۱۸۰ هزار تن گندم در سال، به غله استان زنجان معروف می باشد.

شهرستان طارم 

شهرستان طارم در ناحیه شمال شرقی این استان قرار دارد. منطقه ی طارم کم ارتفاع، محصور میان کوه ها با آب و هوایی مشابه مناطق شمالی ایران است که رطوبت نسبی بالایی دارد. کل اراضی قابل کشاورزی این شهرستان ۴۶ هزار هکتار می باشد و وسعت کل اراضی زیر کشت آن ۳۲ هزار هکتار است.

به طور کلی ۵۰ تا ۶۰ درصد محصولات کشاورزی استان در شهرستان طارم تولید می شود، عمده محصولات این شهرستان شامل گوجه فرنگی، سیب زمینی، سیر، جو، گندم، کلزا و پیاز است و عمده محصولات باغی شامل زیتون، انار، فندق، زردآلو، انجیر و گیلاس می باشد.

همچنین این شهرستان به دلیل سطح زیر کشت بالای زیتون مقام اول کشور را در زمینه تولید زیتون دارد.

شهرستان ایجرود

این استان به دلیل داشتن ۵ رودخانه دائمی و پروژه های آب رسانی از پتانسیل بالایی آب های سطحی و در نتیجه قابلیت کشت بالا برخوردار است.

اراضی آبی و دیمی شهرستان ایجرود ۸۷ هزار هکتار است که ۵۳ هزار هکتار آن زیر کشت می باشد.

در این استان محصولاتی اعم از میوه های دانه دار مانند سیب و گلابی ۸۵۴۳۴۹ تن، انگور ۶۳ تن، میوه های خشک مانند گردو، بادام و پسته ۷۶۲۲ تن و میوه های هسته دار از قبیل گیلاس، آلو، هلو، زردآلو، شلیل، آلو قطره طلا و آلبالو ۸۲۴۳۰ تن تولید می شود .

بنابراین رتبه این شهرستان در محصولات دانه دار و خشک ششم و محصولات هسته دار هفتم را دارد.

شهرستان ماه نشان 

 شهرستان ماه نشان نیز منطقه ای کوهستانی با رطوبت نسبی کم  است. سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی این شهرستان بالغ بر ۵۶۶۴۰ هکتار می باشد که ۱۱ درصد سطح زیر کشت استان را تشکیل داده است.

میزان تولید محصولات زراعی در شهرستان ماه نشان ۷۶۷۲۲ تن و محصولات باغی ۲۹۶۷۲ تن است.

هم چنین عمده محصول زراعی این شهرستان گندم دیم می باشد.

شهرستان خرم دره 

سطح اراضی آبی و دیمی زیر کشت این شهرستان ۱۲۳۹۱ هکتار می باشد که سهم اراضی آبی آن ۷۶۰۵ هکتار و سهم اراضی دیمی ۴۸۹۵ هکتار است.

بیشترین محصولات تولیدی شهرستان خرم دره شامل گردو، انگور، زردآلو، لوبیا، گندم، سیب، آلو، سیب زمینی و محصولات جالیزی می باشد.

شهرستان ابهر  

زراعت های این شهرستان شامل  کشت گندم و جو آبی و دیمی، نباتات علوفه ای مانند شبدر و یونجه به صورت آبی و دیمی، انواع حبوبات مانند لوبیا سفید و انواع صیفی جات مانند سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز و سبزیجات برگی و غده ای می باشد.

میزان سطح زیر کشت زراعی گندم و جو در شهرستان ابهر در اولویت محصولات کشاورزی قرار دارد.

شهرستان زنجان 

این شهرستان رتبه اول تولید محصولات باغی را دارد و حدودا ۲۵ درصد انواع محصولات کشاورزی استان در شهرستان زنجان تولید می شود. این محصولات شامل میوه های دانه دار سیب، گلابی و به و میوه های هسته دار آلبالو، گیلاس، آلو، شلیل، آلو قطره طلا و میوه های دانه ریز انگور و میوه های خشک پسته ، بادام و گردو می باشد.

اراضی آبی شهرستان زنجان ۳۶۳۷۴ هکتار و اراضی دیمی آن ۹۴۰۶ هکتار است.