کفشدوزک ها در کشاورزی
مقدمه
اگر در زمین های کشاورزی از سموم و آفت کش ها استفاده نشود، آفت ها و قارچ ها تمامی محصولات کشاورزی را از بین می برند. از طرف دیگر گونه ای از حشرات مفیدی به نام کفشدوزک ها در طبیعت وجود دارند که به طور موثری با آفات گیاهان زراعی، باغی و گلخانه ای مبارزه می کند و آن ها را از بین می برد. کفشدوزک ها شکارچیان شته ها، کنه ها و سپردارها می باشند.
از آن جایی که این حشرات اثرات قابل توجهی در نابودی آفات دارند، امروزه آن ها را پرورش می دهند.
حشراتی به نام کفشدوزک
کفشدوزک ها حشراتی به اندازه کوچک بین ۸ تا ۱۰ میلی متر هستند که دو شاخک، شش پای سیاه کوتاه و چشم های مرکب دارند. این حشرات اغلب بیضی شکل هستند و سطح پشتی بدن آن ها محدب و تا حدودی براق می باشد. طبق تحقیقات انجام شده کفشدوزک ها بیش از ۶۰۰۰ هزار گونه دارند که در همه نقاط جهان به خصوص در مناطق معتدله یافت می شود.
گونه های مختلف این حشرات اغلب با توجه به تعداد لکه های موجود روی بالشان تقسیم بندی می شوند. این لکه ها معمولا زرد، نارنجی و قرمز هستند. انواعی از کفشدوزک ها به نام های ۲ نقطه ای، ۷ نقطه ای، ۱۴ نقطه ای و ۲۲ نقطه ای نام گذاری می شوند.
مراحل زندگی کفشدوزک ها
مرحله اول: تخم گذاری
کفشدوزک ماده خوشه ای، تخم های ریز (معمولا در دسته های ۵ تا ۴۰ تایی) را در قسمت زیرین برگ ها می گذارد و آن ها را پنهان می کند تا در معرض آسیبی قرار نگیرند.
مرحله دوم: لارو
هنگامی که تخم ها تفریخ می شوند، موجوداتی با ظاهر عجیب و غریب از تخم ها بیرون می آیند.
لاروها دارای اندامی بلند و شش پا می باشند که عمری بین ۲ تا ۴ هفته ای دارند.
در واقع این لاروها هر شته ای را که پیدا کنند، می خورند و پوست ریزی دارند.
در پوست ریزی، لاروها آن ها کمی بزرگ تر می شوند و خود را به یک برگ درخت می چسباند.
مرحله سوم: شفیرگی
لارو متصل به برگی که یکبار پوست انداخته باشد، شفیره نام دارد. شفیره ها چیزی نمی خورند و حرکتی ندارند. آن ها غالبا زرد یا نارنجی هستند و روی پشت شان لکه هایی سیاه دارند.
مرحله ی شفیرگی در کفشدوزک ها به طور معمول یک تا دو هفته طول می کشد؛ بعد از طی این مدت و تغییرات حاصله شفیره قادر است دوباره به عنوان یک کفشدوزک بزرگسال تخم گذاری کند.
مرحله چهارم: کفشدوزک بالغ
کفشدوزک از شفیره خود به عنوان یک کفشدوزک بالغ خارج می شود. این کفشدوزک ها قبل از جفت گیری به صورت متراکم در شکاف ها و زیر پوست درختان زمستان گذرانی می کنند و پس از بیدار شدن در فصل بهار زمانی که دما به ۱۲ درجه سانتی گراد رسید از پناهگاه ها خارج می شوند، جفت گیری می کنند و تخم گذاری انجام می دهند. کفشدوزک های بالغ علاوه بر شته ها از عسل و شهد گل تغذیه می کنند.
مضرات استفاده از سموم کشاورزی
لاروها و کفشدوزک های بالغ به شکارچیان شته ها معروف هستند که به طور کارآمدی جمعیت آن ها را کنترل می کنند. کوددهی بیش از حد به گیاهان و برخی از سم‌پاشی های نامناسب جمعیت کفشدوزک ها را کاهش می دهند؛ از طرف دیگر آفات باعث نابودی محصولات کشاورزی می شوند.
بنابراین با حذف سموم دفع آفات باید جمعیت این شکارچیان یعنی کفشدوزک ها را حفظ کرد تا آفاتی نظیر شته در مزارع کنترل شوند.
