گشنیز چگونه کشت می شود؟

گشنیز چگونه کشت می شود؟

گشنیز گیاهی یک ساله و علفی به ارتفاع ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر است که به خانواده Apiaceae تعلق دارد. این گیاه دارای یک ساقه راست و شفاف است که برگ هایی با اشکال متغییر دارد. برگ اول آن که در قاعده ساقه قرار دارد دارای پهنک دندانه‌ای است و نوع دوم برگ در قسمت بالای ساقه پهنک باریک دارد هم چنین این گیاه دارای دو گونه وحشی و زراعی می باشد.

نیازهای اکولوژیکی

این گیاه هم در مناطق سردسیر  هم گرمسیر رشد می کند به طور کلی نیاز دمایی این گیاه ۱۷‌تا ۲۷ درجه سانتی گراد می‌باشد‌. گشنیز می تواند سرمای محیط را به خوبی تحمل کند این در صورتی است که دمای بالا منجر به ایجاد ساقه گل دهنده در گیاه می شود. برای کشت باید منطقه ای انتخاب شود که کاملا در معرض آفتاب باشد. برای رشد مطلوب خاک‌های لومی - شنی با زهکشی خوب و اسیدیته ۶/۲ تا ۶/۸ انتخاب می شود.

 آماده سازی زمین و کاشت

قبل از کاشت زمین باید شخم عمیق زده شود تا کلوخه ها خرد شوند و زمین عاری از علف های هرز شود سپس کود دامی پوسیده و شیمیایی ( پتاسه و فسفاته ) به خاک تزریق شود و زمین صاف شود تا آماده کشت شود هم چنین برای هر هکتار زمین ۱۲۰ کیلوگرم کود فسفاته ،  ۱۰۰ کیلوگرم ازته و ۵۰ کیلوگرم کود پتاسه توصیه می شود که به خاک اضافه شود.

گشنیز مستقیما از طریق بذر تکثیر می شود در مناطق گرمسیری به صورت مستقیم در زمین اصلی و در مناطق سردسیری به صورت نشا در زمین اصلی کاشته می شوند.

بذرها باید ۲۴ ساعت قبل از کاشت خیسانده شوند سپس در بستر آماده در عمق6/0سانتی متری خاک به صورت جوی پشته ای با فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر از هم کاشته می شود.

گشنیز در ابتدای کاشت برای جوانه زنی به رطوبت زیادی نیاز دارد بنابراین باید مرتب آبیاری شود اما بعد از گذشت ۲ تا ۳ هفته نیاز آبی کمتر می شود فقط باید همیشه خاک مرطوب نگه داشته شود که برای این کار می توان از مالچ استفاده کرد. از آن جایی که این گیاه در آب و هوای خنک رشد بهتری دارد می تواند سرما را به خوبی تحمل کند گشنیز تا مرحله ظهور ۴ برگی شدن می تواند تا دمای ۱۸- درجه سانتی گراد را بدون آسیب تحمل کند.

مراقبت های بعد از کاشت

کنترل علف های هرز، آبیاری، کوددهی، کنترل آفات و امراض از جمله مراقبت های مرحله داشت است.

در طول مرحله رشد گیاه باید عاری از علف های هرز نگه داشته شود تا از ایجاد رقابت برای تغذیه جلوگیری شود بنابراین زمانی که علف های هرز دیده شد باید مالچ پاشی انجام شود.کوددهی باید با توجه به نیاز گیاه و در زمان مناسب انجام شود زمانی که نهال ها ۵ سانتی متری شدند می توان آن هارا با کمپوست یا کودهای آلی کوددهی کرد.

سفیدک پودری، شته ها و لکه برگی از جمله آفت ها و امراض مهم این گیاه می باشند ‌.

- سفیدک پودری : باعث رشد پودر سفید روی برگ ها، دم گل و کلروتیک شدن برگ ها می شود قارچ این بیماری با رطوبت بالا و درجه حرارت متوسط گسترش بیشتری پیدا می کند برای جلوگیری از این بیماری باید از ارقام مقاوم استفاده کرد هم چنین از کوددهی زیاد خودداری شود و از قارچ کش ها برای نابودی آن ها استفاده شود.

لکه برگی: این بیماری از طریق بذر آلوده منتقل می شود و باعث تغییر رنگ برگ ها و ساقه می شود. با استفاده از بذرهای غیر پاتوژن و خودداری از آبیاری بارانی می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد .

شته ها : حشرات کوچک و نرم هستند که به قسمت زیرین گیاه حمله می کند و باعث لکه های نکروزه برگ ها و شاخه های کوتاه می شود با استفاده از ارقام مقاوم، مالچ و هرس می توان این آفت را از بین برد.

برداشت

گشنیز را می توان ۴۵ تا ۷۰ روز پس از کاشت هنگامی که ساقه ها به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر رسید برداشت کرد. ساقه های گشنیز  باید از پایه بوته نزدیک سطح زمین قطع و برداشت شود.در طول این فصل هر هفته باید دو سوم برگ ها برداشت شود این کار باعث می شود برگ ها ۲ یا ۳ چرخه دیگر به رشد خود ادامه دهند.