گلابی

گلابی را چگونه بکاریم ؟ 

گیاه شناسی 

گلابی گیاهی است از خانواده ی گل سرخیان که حدودا دارای ۳۰ گونه می باشد و ارتفاع درخت آن ۲۰ تا ۳۰ متر است و بر روی تنه و شاخه های آن پوسته ضخیم با ترک های طولی کشیده شده است. درختان گلابی در اندازه درخت، شکل میوه، رنگ ، شکل تاج و زمان رسیدن متفاوت هستند که همین خصوصیات باعث به وجود آمدن گونه ها و ارقام متفاوت شده است .

انواع ارقام گلابی  

 P.communis

که به آن گلابی اروپایی می گویند. این گونه بیشترین سطح زیر کشت را در بین انواع گلابی به خود اختصاص داده است، بافت میوه نرم و آبدار است و بافت شنی کمتر در این گونه دیده می شود که طعم آن در زمان رسیدن شیرین و گاهی ملس است .

Pyrifolia 

معروف به گلابی آسیایی ( چینی ) است که میوه های آن گرد و شبیه سیب است و رنگ آن بین قهوه ای تا قرمز مسی متغیر است هم چنین در بافت این میوه سلول های سنگی فراوانی دیده می شود .

P.serotina 

که به آن گلابی شرقی می گویند.

P.ussurieusis

گونه ای بی مزه که بیشتر به عنوان پایه در کشت گلابی استفاده می شود و اما از ارقام مهم ایرانی می توان به درگزی، وحشی ، نطنز، شاه میوه، بیروتی و اسپادونا اشاره کرد.

نیازهای زیستی

خاک 

طیفی وسیعی از خاک ها برای کاشت گلابی مناسب هستند در واقع درختان گلابی مقاومت بیشتری به انواع خاک ها دارد ولی در خاک با بافت لومی یا لومی شنی بیشترین بازدهی را دارند. گلابی در خاک آهکی دچار رشد کم، باردهی کم و حساسیت به آتشک می شود و در خاک های سنگین و مرطوب سبب پوسیدگی طوقه می شود. بهترین محدوده pH  برای رشد مطلوب گلابی بین ۷ تا ۷.۵ است اگر PH از این محدوده بالاتر باشد باعث زردی و کاهش کلروفیل می شود هم چنین باید دقت داشت که خاک زهکشی مناسب داشته باشد در غیر این صورت کاشت گلابی در این خاک مورد حمله قارچ های نظیر آرملاریا می شود که در ارقام حساس مانند ویلامیز درخت را به طور کامل بی برگ می کند .

آب و هوا و دما 

مناطقی معتدله برای کشت این گیاه مناسب هستند در واقع علاوه بر در نظر گرفتن حداقل و حداکثری دمای منطقه باید نیاز سرمایی گیاه هم تامین شود هم چنین باید توجه داشت که خطر سرمای دیر رس بهاره تهدیدی برای رشد گیاه نباشد.گلابی در برابر سرما نسبت به سیب حساس تر می باشد ولی می تواند دمایی تا حدود منفی ۳۰ درجه را تحمل کند، همان طور که در بالا گفته شد گیاه برای میوه دهی به یک دوره سرما نیاز دارد پس برای رفع خواب لازم است جوانه های گلابی بین ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ساعت بین دمای ۴ تا ۷ درجه قرار بگیرند .

هرس 

هرس گلابی از اوایل فروردین پیش از آن که رشد سال جدید شروع شود انجام می‌گیرد هرس به موقع باعث رسیدن نور خورشید به همه نقاط درخت می شود. برای این کار باید مناطقی که رشد انبوه دارند، شاخه های مرده و ناسالم برای بارددهی مطلوب هرس شوند.

کنترل علف های هرز 

عدم کنترل علف های هرز باعث کاهش باردهی می شود هم چنین  می تواند بروز بیماری آتشک را به نحو چشم گیری افزایش دهد. نکته مهم در نابودی علف های هرز این است که استفاده از علف کش ها باعث سفتی خاک می شود پس باید کود دامی و سبز را به خاک اضافه کرد تا این اثر را تا حدودی از بین ببرد .

آبیاری 

نیاز آبی گلابی به عواملی مانند آب و هوای منطقه، نوع رقم انتخابی، جنس خاک متفاوت است بر حسب امکانات و شرایط می توان از سیستم آبیاری قطره ای، بارانی تا نشتی و کرتی استفاده کرد. این گیاه مقاومت خوبی در شرایط خشکی و رطوبت از خود نشان می دهد علاوه بر این بارش زیاد در زمستان و پائیز نمی تواند نیاز آبی درخت را در طول تابستان خشک برطرف کند. هم چنین یکی از عوامل اثر گذار بر روی رنگ و سایز میوه آبیاری خوب است که در هر دو صورت کم آبی و پر آبی اثرات نامطلوبی را رقم می زند به طور مثال در پدیده‌ی پر آبی گلابی طوقه رطوبت زیادی به خود جذب می کند و پوسیده می شود که در نهایت عمر درخت و میوه دهی را کم می کند پس در طول دوران رشد ۲ نوبت آبیاری در هفته کافیست .

کاشت 

معمولا از بذر برای کاشت استفاده می کنند ولی به طور مستقیم در زمین اصلی آن را کشت نمی کنند در واقع باید بذر مرحله جوانه زنی را طی کند و بعد از انتقال به زمین اصلی کاشته شود. برای جوانه زنی می توان بذر‌ها را در میان خاک اره یا پیت موس در دمای ۲تا ۴ درجه قرار داد و بعد از سرمادهی آن را در خاک کاشت ودر مکان روشن و دمای ۲۰ درجه قرار داد تا ارتفاع جوانه ها به ۱۰ سانتی متر برسد. اکثر باغ های گلابی مثل سیب به صورت آزاد کشت می شوند که حاصل آن درختانی به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر با گسترش جانبی ۵ تا ۶ متر و ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم باردهی در هر نوبت.

داشت و نگهداری 

کوددهی 

درختان گلابی برای رشد مطلوب و میوه دهی زود به عناصر مغذی مثل نیتروژن، فسفر و پتاسیم ...نیاز دارد‌. در صورت کاهش این عناصر در خاک برگ گیاه باریک و قرمز می شود هم چنین ممکن است لکه هایی روی برگ ها ایجاد شود ساده ترین راه برای رفع این کمبود اضافه کردن کمپوست پیر و کود خوب است تا نیاز گیاه تامین شود به طور مثال نیتروژن به رشد رویشی برگ و شاخه کمک می کند، فسفر رشد ریشه و شکوفه را بهبود می بخشد و پتاسیم سبب مقاومت در برابر بیماری های گیاه می شود. در صورتی که می خواهید کود ازت به خاک اضافه کنید باید توجه داشته باشید که این کار را چند هفته قبل از شکستن جوانه انجام دهید و بعد از آن درختان را مالچ کنید و علف های هرز را نابود کنید .

کنترل آفات و امراض

مهم ترین آفت گلابی پسیل است که سبب ایجاد سطوح چسبنده روی درخت می شود و گلدهی گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد برای مبارزه با این آفت می توان از پایه کوتاه برای کاشت استفاده کرد و در مرحله داشت با سموم آفت کش می توان آن ها را کنترل و نابود کرد و اما یکی از مهم ترین بیماری های درخت گلابی آتشک است که بهترین روش برای مقابله با آن هرس به موقع، تغذیه صحیح، کنترل حشرات و ریشه کنی بخش بیمار است. یکی دیگر از امراض پوسیدگی آرمیلاریایی است که در بعضی مواقع  آن را با کلروز اشتباه می گیرند هم چنین برای جلوگیری از این خسارت می توان از رقم خوب، کشت باغ در خاک سبک، ضدعفونی بذر و ...بهره برد .

برداشت 

قبل از برداشت باید علائم رسیدگی میوه را بررسی کرد تا آماده برداشت باشد این عملیات باید قبل از رسیدگی کامل میوه باشد به طوری که بافت آن نرم و لطیف نباشد در واقع آخرین مرحله رسیدگی در انبار طی می شود. برای ارزیابی رسیدگی می توان به رنگ، نوع بافت و درصد مواد جامد محلول توجه داشت. در صورت زمان نامناسب برای برداشت ما نابودی محصول را داریم هم چنین برداشت به صورت دستی انجام می شود .